Piwowarska tradycja, która trwa

Historia Browaru Okocim sięga 1845 roku, kiedy to Jan Ewangelista Goetz – piwowar o wyjątkowych umiejętnościach, ambicji i wizji – zdecydował się zainwestować (jako wspólnik Józefa Neumanna i Juliana Kodrębskiego) w budowę warzelni nad rzeką Uszwicą. To właśnie w Okocimiu uwarzono pierwsze na ziemiach polskich Jasne Pełne - piwo dolnej fermentacji. W kolejnych dekadach browar dynamicznie się rozwijał, szybko zyskując pozycję jednego z największych producentów piwa w Europie. Już w 1911 roku Okocim był piątym co do wielkości browarem w całym imperium austro-węgierskim. Za sprawą Albina Goetza-Okocimskiego, syna założyciela, produkcja wzrosła pięciokrotnie w ciągu zaledwie dwóch dekad. Browar zyskał międzynarodową renomę, m.in. dzięki doprowadzeniu linii kolejowej do Okocimia, co umożliwiło eksport piwa poza granice Europy. Sam Albin, dzięki swojemu zaangażowaniu i sukcesom, zyskał przydomek „króla piwa”.

Brzesko rośnie jak na drożdżach

Browar Okocim od początku był sercem Brzeska oraz ośrodkiem ważnym dla jego mieszkańców. Od momentu powstania napędzał rozwój gospodarczy i kulturalny regionu. Jan Ewangelista Goetz, założyciel Browaru, stworzył m.in. Kasę Wsparcia Chorych, ufundował szkołę, bibliotekę publiczną, szpitalik fabryczny, świetlicę z salą teatralną, wyposażył w ziemię i wybudował plebanię, a potem neogotycki Kościół. W 1882 Jan Ewangelista Goetza otrzymał austriacki tytuł szlachecki z przydomkiem Okocimski. Z urodzenia Niemiec, ale z wartości Polak, mawiał „jemy polski chleb, będziemy Polakami”. Nauczył się mówić po polsku, wychował dzieci w duchu polskości. Zmarł w 1893 roku i został, zgodnie ze swoją ostatnią wolą, pochowany w polskim kontuszu. 

Jego syn, Jan Albin Goetz-Okocimski, kontynuował gospodarcze, społeczne i patriotyczne zaangażowanie ojca. Finansował domy opieki, szkoły, stypendia, wsparł wykup Wawelu, budowę teatru im. Juliusza Słowackiego i budowę pomnika Adama Mickiewicza w Krakowie. Z jego inicjatywy zbudowano również siedzibę rodu - pałac Goetzów w Okocimiu, będący dziś jedną z perełek regionu. Jan Albin Goetz pełnił także funkcję posła na Sejm Krajowy we Lwowie i senatora II Rzeczpospolitej. To dzięki Goetzom Brzesko miało szansę stać się nowoczesnym miasteczkiem przełomu XIX i XX wieku.

Dziedzictwo z nutą innowacji

Browar Okocim to dziś przykład odpowiedzialnego i nowoczesnego przedsiębiorstwa, które czerpiąc ze 180-letniego dziedzictwa buduje przyszłość kategorii piwa. W zabytkowych murach warzy się zarówno piwa oparte na trzech składnikach: wodzie, słodzie i chmielu, jak i innowacje piwne. A wszystko przy użyciu nowoczesnej infrastruktury. To właśnie tu powstają ogólnopolskie, silne i rozpoznawalne marki jak Okocim, Harnaś, Somersby, Garage czy Karmi.

Warto wspomnieć, że Browar jest ojcem takich innowacji, jak pierwsze piwo w puszce, piwo w KEGach, czy pierwsze bezalkoholowe, czyli Karmi. Odkąd Okocim stał się częścią Grupy Carlsberg zrealizowano w nim inwestycje na  ponad 757 mln zł, co sprawiło, że dziś jest jednym z najnowocześniejszych i najbezpieczniejszych w Europie.

Browar rozwija się w sposób odpowiedzialny. Jego modernizacja obejmuje inwestycje w systemy minimalizacji zużycia i zamykania obiegów wody. W 2024 r. zrealizowano projekt odzysku ciepła z komina kotła parowego, a także odzysk CO₂ z procesu fermentacji. Z kolei wdrożony proces kogeneracji na przybrowarnianej oczyszczalni ścieków pozwala wytworzyć energię cieplną i elektryczną z biogazu, który jest efektem ubocznym procesu oczyszczania ścieków.

Ludzie browaru

Z okazji jubileuszu powstał wyjątkowy film „Czwarty składnik – Ludzie Browaru Okocim”, ukazujący współczesną historię Browaru z perspektywy jego byłych i obecnych pracowników. Film wypełnia lukę wśród materiałów źródłowych nt. Browaru Okocim, które głównie kończyły się na latach 70. Pokazuje, jak Browar współtworzył „rewolucję piwną” w Polsce i zmiany struktury spożycia alkoholu, gdzie preferowanym stał alkohol niskoprocentowy. Jednocześnie pokazuje, jak zmieniała się kategoria piwa i że browar to nie historyczne mury, lecz ludzie, którzy swoją pracą, pomysłami i wiedzą piszą jego historię.

Film dostępny jest na YouTube na profilu Carlsberg Polska w zakładce Wideo.

Bezpośredni link: https://www.youtube.com/watch?v=HvYLmjcaPIA

Nowa rzeczywistość rynku piwa

Piwo jest największą kategorią spożywczą FMCG w Polsce, a Polska jest 3. największym producentem piwa w Unii Europejskiej. Sektor piwowarski odpowiada za ok. 120 tysięcy bezpośrednich i pośrednich miejsc pracy w naszym kraju i dostarcza do budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego około 12 mld złotych rocznie. Carlsberg Polska z tytułu samej akcyzy w 2024 roku zapłacił 705 mln zł.

Od kilku lat obserwujemy coroczny spadek wolumenu sprzedawanego piwa. W latach 2019 – 2023 zanotowano spadek o 9,9%, a w 2024 roku rynek piwa alkoholowego skurczył się o kolejne 2,8%. Według danych GUS, krajowa produkcja piwa zmniejszyła się z 40,4 mln hektolitrów w 2019 roku do 34,6 mln hektolitrów w 2024 roku.

Jedynym segmentem, który od kilku lat stabilnie rośnie są piwa bezalkoholowe. W 2025 piwa 0,0% wolumenowo wzrosły o 17,4%, a początek obecnego roku pokazuje dalszy wzrost tej kategorii. Dziś jest to już 6,5% rynku piwa. NoLo -  z angielskiego „No and Low”, czyli bez alkoholu lub z niską zawartością alkoholu jest trendem, którego autorem jest kategoria piwo. Jest to bardzo pozytywny kierunek, który wynika z preferencji konsumentów, a który przekłada się na strukturalne obniżenie konsumpcji alkoholu. Tak dynamiczny wzrost piw bezalkoholowy potwierdzają również badania, że piwo wybiera się dla smaku, nie dla alkoholu.

Wyzwania branży

Największym wyzwaniem, z którym branża się mierzy obecnie jest niestabilność i nieprecyzyjność przepisów prawnych, co utrudnia prowadzenie i rozwój biznesu na spadającym rynku piwa.

Rok 2025, to rok wdrożenia systemu kaucyjnego DRS, który objął kategorię piwo. Branża od początku popierała jego wprowadzenie na rozsądnych zasadach. Szklana butelka zwrotna, w obecnym tzw. „starym” systemie osiąga 92% zwrotności i jest opakowaniem wielokrotnego użytku, a nie odpadem opakowaniowym. Branża przez 30 lat rozwijała efektywny system obiegu szklanej butelki zwrotnej, a dziś staje przed koniecznością budowy nowego systemu w jeden rok, co stanowi ogromny koszt finansowy i wyzwanie logistyczno-organizacyjne.  

Równolegle przygotowuje się na wdrożenie ROP (Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta), którego projekt zaproponowany przez ustawodawcę budzi poważne obawy branży co do skuteczności, jak i potencjalnie antyśrodowiskowego charakteru. Wzorowanie systemu przez polskich legislatorów na najgorszym z europejskich wdrożeń – węgierskim, jest trudne do zrozumienia z perspektywy środowiska i biznesu.

Wyzwaniem jest negatywna narracja wokół piwa, która często nie opiera się na wiarygodnych danych i faktach, a budzi mnóstwo niepotrzebnych emocji. Wsparcie rozwoju segmentu piw bezalkoholowych jest obecnie kluczowe. Zarówno ze względu na pozytywna zmianę, jaką wnosi w strukturę spożycia alkoholu wprost obniżając ilość spożywanego alkoholu w piwie. Po drugie, jest ważne dla utrzymania stabilności największej spożywczej kategorii FMCG, przy starzejącej się strukturze społeczeństwa. Sektor piwowarski to setki tysięcy miejsc pracy nie tylko w samych browarach, ale usługach logistycznych, gastronomii, handlu i rolnictwie. By kategoria piw bezalkoholowych mogła się dalej rozwijać potrzebna jest promocja i reklama. Budowa tego segmentu na znanych markach, do których jakości konsumenci mają zaufanie, jest kluczowe we wspieraniu bezalkoholowej rewolucji w Polsce.